Gerçek ya da tüzel kişiler kurdukları şirketleri birinin diğerini satın almasıyla veya şirketleri birleştirme yoluyla ortaklığa giderek büyütebilirler. Şirket birleştirme işlemi genel olarak iki markanın gücünü birleştirmesi, hammadde teminatını kolaylaştırma, rekabeti azaltıp verimliliği artırma ve sahip olunan teknolojileri geliştirme adına yapılır. Satın alma işlemleri de bir şirketin tamamını satın alarak faaliyet alanını genişletmeyi amaçlar. Dilimize M&A (mergers and acquisitions) olarak geçen kavram her geçen gün yaygınlaşıyor. Peki, şirket birleşmeleri işlemleri sırasında nasıl bir yol izlenir, birleşme işlemleri ve şirket birleşme türleri nelerdir? gibi soruların cevaplarını biliyor musunuz?
Şirket birleşmelerinin nasıl yapılacağı Türk Ticaret Kanunu'nun 6102 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nda açıkça belirtilmiştir. 136. maddeye göre şirket birleşmeleri süreci sırasıyla şöyle yapılır;
Şirketler büyümek istediğinde ya da güçlerini birleştirip ulusal ve uluslararası pazarda pay sahibi olmak istediklerinde 3 farklı şekilde birleşebilirler.
Aktif olarak ticaret faaliyetlerini yürüten iki şirketin birleşerek yeni bir tüzel kişilik oluşturmasıyla kurulur. Bu işlemden sonra şirketlerin eski faaliyetleri sonlanır ve yeni oluşturulan şirket üzerinde hukuki ve mali hakları doğar.
Devralma yoluyla birleşme, bir şirketin tüzel kişiliğinin son bulması esasına dayanır. Devralan şirket devraldığı şirketin tüm borç ve mali durumlarını kabul etmiş olur.
Son yıllarda oldukça yaygın olan bu yöntemde birleşmek istediğiniz şirketten belli oranlarda hisse satın alarak bu şirketleri kendi grup bünyenize katabilirsiniz. Bu durumda her iki şirkette kendi tüzel kişiliklerini korurular.
Şirket satın alma işlemi, bir şirketin hisselerinin tamamı veya belli bir kısmını satın almaya dayanır. Eğer satın alınan hisse %50'den fazlaysa yeni hisse sahibi hakim ortak olarak şirkette ciddi söz sahibi olabilir.
Şirket birleşmeleri ise iki veya daha fazla şirketin stratejik ortaklık için yeni bir kurumsal kimlik oluşturmasıdır. Burada her iki tarafta eşit hisse oranlarına ya da koydukları sermaye oranına göre hak sahibi olurlar. Şirket birleşmeleri örnekleri arasında tipik olarak gıda sektörü, finans sektörü ve teknoloji&telekomünikasyon sektörleri gösterilebilir.
Şirket birleşmeleri ve satın almaları konusunda ilgili kişilerin dikkat etmesi gereken bazı hukuki ve mali kurallar vardır. Bu kuralları bilmek ileride oluşabilecek problemleri önlemek açısından faydalı olabilir. Şirket birleşmeleri hususunda dikkat edilmesi gerekenler şöyle sıralanabilir;