Tevkifat Arapça kökenli bir kelime olup kesinti anlamına gelir. Vergi ve fatura kesiminde ortaya çıkan verginin alıcı ve satıcı arasında bölüştürülmesi tevkifatın ana çerçevesini oluşturur. Peki, tevkifatlı fatura ve tevkifat hesaplama işlemlerini merak ediyor musunuz? Gelin, tevfikatla ilgili tüm detayları yazımızda tek tek inceleyelim.
Pek çok kişi tevkifat kelimesini hayatında ilk kez duymuş olabilir. "Tevkifat ne demek?" diye siz de merak ediyorsanız tevkifat, vergilerin bölüşülmesi veya vergiler üzerinde kesintiler yapılarak her iki tarafın vergi ödemesine denir. Tevkifat sayesinde devlet alacağı KDV'yi alıcı ve satıcı arasında paylaştırmış olur.
Tevkifatlı fatura; Gelir Vergisi Kanunu'na göre (GVK) belirlenmiş sektörlerdeki KDV oranlarının alıcı ve satıcı arasında ödendiği fatura türüdür. Tevkifatlı fatura diğer fatura türleriyle aynı olup bir farklılık göstermez. Ayrıca kesilen tevkifatlı fatura iadesi tıpkı diğer fatura iadeleri gibi rahatlıkla yapılabilir.
Tevkifat hesaplama işlemi iki farklı tevkifat türü için yapılır. Gelir Vergisi tevkifatı, Gelir Vergisi Kanunu'nda belirtilen sektörlerde Bakanlar Kurulu'nun belirlediği oranlara göre yapılır. KDV tevkifatı ise ürün, mal ve hizmetler için belirlene KDV oranlarının alıcı ve satıcılar arasında paylaştırılmasıyla yapılır. Tevkifat işlemlerinde kanunda belirlenen husular doğrultusunda iadeye konu olan KDV tutarı tevkifat iadesi olarak mükelleflere iade edilebilir.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesine göre belirtilen kesintiler Gelir Vergisi tevkifatı olarak adlandırılır. Gelir Vergisi tevkifat oranlarına Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Gelir Vergisi tevkifat oranları sayfasını ziyaret ederek görebilirsiniz.
Tevkifatlı fatura hesaplama işlemi için standart bir oran ya da formül yoktur. Dolayısıyla tevkifat sınırı sektörel bazda değişkenlik gösterir. Satılan bir ürünün KDV tutarı hariç olan değerine belli oranda KDV eklenir. Eklenen KDV tutarı alıcı ve satıcı arasında eşit olarak paylaştırılır. KDV tevkifat oranları hesaplanırken genelde 5/10 ya da 9/10 oranı dikkate alınır. Kimi durumlarda 3/10, 2/10 ya da 7/10 gibi oranlar da uygulanabilir.
Kimlerin tevkifat yapabileceği Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Bu kanuna göre tevkifat yapabilenler şöyle sıralanabilir;
Tevkifat işlemi her mal, ürün ve himzet grubunda uygulanmaz. Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen sektörlerde tevkifat uygulanabilir. Tevkifat işlemleri tam ve kısmi olarak iki farklı şekilde yapılır. Tam tevkifat, verginin tamamının işleme dahil olan alıcılar tarafından ödenmesidir. Kısmı tevkifat ise, bir kısmının alıcı tarafından diğer kısmının ise teslim ve himzeti yapan tarafından ödenmesidir. Tam ve kısmi tevkifata giren işlemleri GİB sitesindeki tevkifat listesinde oranlarıyla beraber görebilirsiniz.