Mülakat türleri ve teknikleri işe alım süreçlerinde başarılı bir yol izlemek için mutlaka kullanılması gereken yöntemlerdir. Mülakat tekniklerine hâkim olan kişilerin iyi bir iş görüşmesi geçirme olasılığı daha yüksektir. Mülakat kurum ve adayların birbirini net bir şekilde ve sürecin başarı ile sonuçlanması için oldukça önemlidir. Mülakat nedir, mülakat türleri nelerdir soruları çokça aratılan ve sorulan sorular arasındadır. Yazının devamında mülakat türü ve tekniklerinin neler olduğu ve içeriği hakkında detaylı bilgiler verilmiştir.

Mülakat Nedir? Mülakat Yöntemleri Nelerdir?

Mülakat belli bir hedef doğrultusunda bir ya da birden fazla kişi ile yapılan yüz yüze görüşmelerdir. Mülakat genellikle plan dahilinde yapılan bir görüşmedir. Mülakat, herhangi bir sosyal konu veya sorunun üzerinde, kişi veya kişilerle yapılan konuşmaları içeren mülakat yazı türüdür. Mülakatlar genellikle karşılıklı konuşma ve dinleme şeklinde ilerler. Mülakat ne demek diye bakıldığında mülakatın Arapça kökenli bir kelime olduğu ve kelime anlamının görüşmek, buluşmak olduğu görülür. Türkçe eş anlamları ise söyleşi, görüşme ve konuşma sözcükleridir.

Mülakat işe alım sürecinde kurum ve aday arasında bilgi akışının gerçekleştiği süreçtir. Kurumlar görüşmelerde farklı mülakat teknikleri uygularlar. Mülakatın süresi kurumdan kuruma değişiklik gösterir. İşe alım için yapılan mülakatın içeriği adayın özgeçmişi, kariyer hedefleri, tecrübeleri, karakter özellikleri gibi başlıklardan oluşur. Her kurum mülakat için farklı mülakat yöntemi uygular. Mülakat türü nedir denildiğinde mülakatların amacının istenilen pozisyona doğru personeli seçebilmek olduğu anlaşılır. Farklı mülakat yöntemleri ile farklı özellik ve yetkinlikler ölçülebilir.

Mülakat yöntemleri kurumsal firmalarda insan kaynakları departmanı tarafından yürütülür. Mülakat çeşitleri altı başlıktan oluşur. Mülakat yöntemleri şu şekilde sıralanabilir:

• Birebir görüşmeler: Birebir görüşmeler en çok kullanılan mülakat yöntemlerindendir. Kurum ve aday arasında yüz yüze yapılan görüşmelerdir. Kurum tarafından belirlenen kişinin yönetiminde yapılan bu birebir görüşme tek bir kişi tarafından uygulandığı için subjektif değerlendirmeler sonuçlardan etkilenebilir.
• Panel görüşmeler: Kurum tarafından belirlenen ikiden fazla kişinin yönetiminde gerçekleştirilen mülakat yöntemidir. Bu yöntem daha çok toplu alımlarda uygulanır. Aday açısından daha zor olsa da kurum açısından daha avantajlı bir mülakat yöntemidir. Birden fazla değerlendirme yapan kişinin olması görüşme yapan kişinin ön yargısını azaltacaktır. Bankacılık sektöründe sık başvurulan bir mülakat yöntemidir.
• Grup mülakatı: Adayın çalışma içinde olacağı grupla uyumunun değerlendirilmesinin yapıldığı mülakat yöntemidir. Proje odaklı çalışmalarda başarılı sonuçlar elde edilir.
• Sıralı mülakat: Mülakat alanı sabit olup görüşmeyi yapan kişiler değiştiği mülakat yöntemidir. Her bir yönetici adayın farklı bir yönünü inceler.
• Değerlendirme merkezi: Aday sayısı üçten fazla olan mülakat yöntemi değerlendirmesidir. Belirlenen bir süre içinde adayların yeteneklerini ortaya çıkarmaları beklenen görüşmelerdir.
• Telefon mülakatı: En az tercih edilen ve daha çok çalışma alanına uzak olan adaylar için uygun bir mülakat yöntemidir.

Geleneksel (Yüz Yüze) Mülakat

Geleneksel (yüz yüze) mülakat en çok tercih edilen mülakattır. Mülakatı gerçekleştiren genellikle tek bir kişidir ve işe alınacak pozisyon için belirli soruların sorulduğu görüşmelerdir. Geleneksel mülakattaki sorular adayı tanımaya yönelik hazırlanır ve daha çok cv üzerinden sorulan sorular ile ilerler. Geleneksel mülakatta ilgili pozisyon için adayın uygun olup olmadığı ölçülür.

Davranışsal Mülakat

Davranışsal mülakatlar adaya geçmişte benzer durumlarla nasıl başa çıktığı sorulan görüşmelerdir. Davranışsal mülakatlar adayın geçmiş deneyimleri hakkında ayrıntılara giren sorular ile performansını değerlendirme imkânı verir. Davranış temelli sorular ile adayın gerçek deneyimi ve işe olan yaklaşımı hakkında bilgi edinmek mümkündür. Davranışsal mülakatlar ile adayların teknik becerileri, kültürel uyumu ve tutumu ölçülür.

Video Mülakat

Video mülakat online olarak uzaktan gerçekleştirilen görüşmelerdir. Video aracılığı ile adaya mülakat soruları yönlendirilir. Video mülakatlar ile zamandan ve paradan tasarruf edilmiş olunur.

Bilgilendirici Mülakat

Bilgilendirici mülakat iş başvurusu yapan aday ile başvuru yapılan şirkette çalışan kişi arasındaki gündelik konuşmayı ifade eder. Bilgilendirici mülakat bir iş, kariyer alanı, endüstri ya da şirket hakkında bilgi toplamak amacıyla yapılır. Bilgilendirici mülakat bir iş görüşmesi değil, hakkında daha fazla bilgi edinilmek istenilen bir alanda çalışan biriyle konuşma fırsatıdır.

Telefon Mülakatları

Telefon mülakatlarında amaç görüşülecek aday sayısını azaltmaktır. Çalışma alanına uzak olan adaylar için uygundur. Telefon mülakatları iki şekilde yapılır. Birinci olarak ilana başvuran aday ile telefon mülakatı gerçekleştirmek, ikinci olarak ilana başvuran adaylar arasında ön eleme yapıp kalan konular için telefon ile görüşme yapmak ve yüz yüze görüşmeye çağırmaktır. Bu yöntem diğer yöntemler arasında en hızlı olandır. Müşteri hizmetleri alımı için sıklıkla kullanılan bir görüşme yöntemidir.

Mülakat Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Mülakat öncesi yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Çalışılmak istenilen şirket belirlendikten sonra o şirket hakkında detaylı araştırma yapılmalıdır.
• Çalışılmak istenilen birim belirlendikten sonra o birimde sahip olunan ayırt edici özellikler değerlendirilmelidir.
• Mülakat öncesinde mülakat sırasında istenilen belgeler hazır edilmelidir.
• Cv muhakkak hazır bulundurulmalıdır.
• Mülakat saatinden önce mülakat yerinde hazır olarak beklenilmelidir.
• Görüşme için uygun özenli bir giyime sahip olunmalıdır.
• Beden diline dikkat edilmelidir.
• Sorulabilecek sorulara karşı hazırlıklı olunmalıdır.
• Karşı tarafa sorulmak istenilen sorular hazırlanmış olmalıdır.

Mülakat Esnasında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Mülakat esnasında dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Sorulan sorulara cevap verirken kararsız ifadeler vermekten uzak durulmalı, kendinden emin ve net olunmalıdır.
• Mülakat öncesi yapılması gerekenler yapılmış bir şekilde mülakata hazır olunmalıdır.
• Geçmiş tecrübelerden bahsedilirken abartılı bir anlatımdan kaçınılmalıdır.
• Görüşme alanında işaret edilen yere oturulmalıdır.
• Başvurulan pozisyon için doğru aday olunduğu abartılı bir anlatımdan kaçınarak net bir şekilde ifade edilmelidir.
• Mülakatı düzenleyecek kişinin adı ve unvanını bilmek faydalı olabilir.
• Ücret beklentisi karşı taraf dile getirmeden belirtilmemelidir.

Mülakat Teknikleri Nelerdir?

Mülakat tekniklerini bilmek mülakat sırasında pozitif bir fark oluşturabilir. Mülakat girmeden önce hazırlanmak için zaman ayrılmalıdır. Böylelikle işe alım sürecinde iyi bir izlenim oluşturulabilir. Mülakat teknikleri şu şekilde sıralanabilir:

• Kurum hakkında detaylı bilgi sahibi olunmalıdır.
• Başvurulan pozisyonu tercih etme sebepleri belirlenmelidir.
• Özgeçmiş hazırlanmalı ve sunulmalıdır.
• Mülakat adresi önceden öğrenilmelidir.
• Mülakatı yönetecek kişi veya kişilerin isim ve pozisyonları öğrenilmelidir.
• Görüşmeye geç kalınmamalıdır.
• Mülakat uygun kıyafetler tercih edilmelidir.
• Karşılaşılabilecek sorulara hazırlıklı olunmalıdır.